Қандай қилиб тақдирни ўзгартириш ва уни ўз қоидаларига бўйсиндириш керак? Бу саволга нукуслик Саломат Авезовнинг қарорлари ва ҳаёти жавоб бериши мумкин.

Авезовлар оиласида Саломатнинг ташхиси (мия фалажи) ҳақида гапириш одатий ҳол эмас. Ота-оналар учун тўнғич ўғил оддий бола бўлиб, бошқа болалардан бир оз фарқ қиларди. Онаси, маълумоти бўйича ҳамшира Ойгул Аллабергенова шифокорлар ташхиси ортида нима борлигини тушунди, лекин у ва эри таслим бўлмоқчи эмас эди. Бола ёшига мос улғаймади, биринчи синфга бир неча йил кечикиб борганига қарамай, мактаб ўқув дастурини тезда ўзлаштириб олди. Ўтган асрнинг тўқсонинчи йиллари бошида Қорақалпоғистон пойтахтидаги энг нуфузли мактаблардан бири ҳисобланган Нукус шаҳридаги 32-умумтаълим мактабида Саломат илк дўстларини топди, улар билан ҳамон алоқаси давом этади.

Бола беш ёшга тўлганида оилада Нилуфар, кейин Рашид ва яна кенжа қиз Сайёра дунёга келди.

“Саломат ака-ука ва опа-сингилларининг туғилишидан хурсанд бўлди, болаларга ғамхўрлик қилар, тўнғич фарзанд эканидан фахрланарди”, – деб эслайди Йўлдош Авезов. – Ҳозир улар катта бўлиб, Саломатга ғамхўрлик қилишади, у ҳам улар орасида бўлишни яхши кўради. Биз ҳар доим ўғлимга касаллик ўзини чеклаш ва унинг қоидалари билан яшаш дегани эмаслигини уқтириб келдик. Агар бир марта таслим бўлсангиз, ўзингизни абадий йўқотишингиз мумкин ва дунёнгиз хонадаги тўртта деворгача тораяди. Саломат буни ҳеч қачон хоҳламаган.

Саломат 14 ёшида компьютер оператори курсига ўқишга кирди, у 1997 йилда Қорақалпоғистон Республикаси ногиронлар жамияти қошида ташкил этилганди. Бир ой давомида Саломат ўқитувчилар раҳбарлигида ўқиди, кейин эса ҳар қандай имкониятдан фойдаланиб, шахсий компьютер билан “мулоқот” асосларини тушунишни давом эттирди. У чап қўли билан компьютер сичқончасини, шунингдек, клавиатурада ишлашни ўзлаштириши керак эди – унинг ўнг қўли унга бўйсунмасди.

 – У яхши маънода қайсар. Агар бирор нарсани уддалай олмаса, қайта-қайта уриниб кўради. Айнан бугун технология анча олдинга қадам ташлади, ўшанда, қарийб 20 йил аввал интернет ва шахсий компьютер ҳақида орзу қилиш мумкин эди, холос, –деб давом этади Йўлдош Авезов.

Саломат эса келажагини ахборот технологиялари билан боғлашига шубҳа қилмасди.

Бу орада инглиз бизнес тилини ўрганди, 2004 йилда “Прогресс” таълим ва тараққиёт марказининг “Инглиз тилида ҳужжатлаштириш ва бизнес асослари” йўналиши бўйича диплом олди.

Саломатнинг нутқида муаммолар бор, шунинг учун у имтиҳонларни ёзма равишда топширди. Унинг энг яхши “дўсти” компьютер яна ёрдамга келди.

Ўша 2004 йилда у сайтлар яратишни ўрганди, Саломатга бу жараённи “Ўзбекистон мактабларида интернет” дастури доирасида Наталья Бондаренко ва Александр Мирошниченко ўргатди. Саломат шу кунгача устозларига миннатдорчилик билдиради, чунки айнан улар унинг бўлажак касбини эгаллашига маълум даражада ёрдам беришган. Олий маълумот тўғрисидаги диплом олишга ҳали кўп йўл бор эди, лекин кўзланган мақсад сари илк қадам ташланганди.

Саломат ўзи яратган илк сайт Қорақалпоғистон ва Ўзбекистон халқ шоири Иброҳим Юсупов ҳаёти ва ижодига бағишланган эди. Ахборот технологиялари бўйича ўтказилган танловларнинг бирида ўз иши билан иштирок этиб, Ўзбекистонда учинчи ўринни эгаллади. Бошловчи веб-дизайнер учун етакчилар қаторига кириш осон бўлмади, бироқ Саломат ўз фикридан қайтишга ўрганмаганди. Кейин, 2006 йилда ўзига кейинги сафар, албатта, энг яхши бўламан, деб ваъда берди. Ва шундай бўлди. Орадан бир йил ўтиб Саломатга Авезовнинг Қорақалпоғистон ва Ўзбекистон халқ ёзувчиси Тўлепберген Қайипбергенов ҳақида ҳикоя қилувчи сайти танловда ғолибликни келтирди ва бу Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Нукус филиалига 2018 йилдан тест синовларисиз ва давлат гранти асосида ўқиш имконини берди.

Шундай қилиб, 2008 йилда Саломат ушбу университетнинг ахборот технологиялари факультети талабаси бўлди. 

– Ўғлим кундузги бўлимда ўқиди, айтишим керакки, тўрт йил давомида мен ҳам у билан бирга ўқидим, – деб жилмаяди Йўлдош Авезов. – Дарсларда ҳамроҳлик қилдим, сўнг лозим бўлса, керакли адабиётлар бор бошқа олий ўқув юртларининг кутубхоналарига ҳам ташриф буюрдик. Бундай саёҳатлар, айниқса қишда кўп вақт талаб қиларди, Саломат ҳаракатланишга қийналар, бироқ таслим бўлишга имкон бермасди.

Кейин Йўлдош Аметович ҳатто касбини ҳам ўзгартирди, нуфузли ишини ташлаб, Нукусдаги тиббиёт муассасаларидан бирига қоровул бўлиб ишга кирди. У бундан умуман афсусланмайди, чунки асосийси, ўғли билан бир жойда ишлаш эди. Бугун Саломатнинг ота-онаси нафақада, лекин ҳар доим ва ҳамма жойда фарзандининг ёнида. Саломат 2012 йилда тамомлаган университетда Йўлдош Аметовичга алоҳида ҳурмат ва эҳтиром билан қарашади.

Битирувчи Авезов диплом олгандан сўнг лаборант, кейин ўқув ва ёрдамчи бўлимнинг офисига раҳбарлик қилган, ҳозир унинг лавозими Меҳнатни муҳофаза қилиш ва фуқаролик мудофааси бўлими муҳандиси. Уйдан масофадан туриб ишлайди.

Об-ҳаво ва саломатлик имкон берса, Саломат ўзи таълим олган университетга боришга ҳаракат қилади. Курсдошлари билан ҳар бир учрашув унинг учун ҳақиқий байрам, улар унинг иккинчи оиласига айланишди. Ҳар доим алоқада ва ҳар қандай вақтда ёрдам беришга тайёр.

– Саломатни талабалик давридан бери биламан. Унинг мақсадлилигига, билимга интилишига ҳавас қилиш керак, – дейди Муҳаммад ал Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Нукус филиали директорининг ўқув ишлари бўйича ўринбосари Ҳайратдин Сейткамолов. – Университетнинг истиқболли ходимларидан бири, ана шундай мутахассислар келажагимиз. Саломат филиалимиз веб-сайтини юритади, у Нукус шаҳридаги кўплаб ташкилотларнинг сайтлари муаллифи ва ишлаб чиқарувчиси, кўрик-танловлар ғолиби, сертификат ва дипломлар, шу жумладан халқаро миқёсдаги дипломлар соҳибидир.

Саломатнинг дўсти ва ҳамкасби Давид Қўнғирбоев ундан кўп нарсани ўргангани, устози эса ҳеч қачон маслаҳат ва маслаҳатдан бош тортмаганини айтади. 

– Бир марта IT-га оид мақола тайёрлашим керак эди ва нимадан бошлашни билмай қолдим. Тунги соат 12 лар чамаси эди, лекин журъат қилиб, ижтимоий тармоқ орқали Саломатга ёздим, – дейди Муҳаммад ал Хоразмий номидаги Тошкент ахборот технологиялари университети Нукус филиали ўқитувчи ёрдамчиси Давид Қўнғирбоев. – Сўровимга дарҳол жавоб берди, бир қанча тавсиялар, маълумотномалар берди. Эрталаб бизнинг қўшма материалимиз тайёр эди.

Саломатнинг “Mehrtilsimi” сайти мавжуд бўлиб, у ногиронлар учун мўлжалланган. У худди шу номдаги блогни ҳам юритади. Сайтда ногиронлик, нафақалар, пенсия ва нафақалар, муҳтожларни қўллаб-қувватлашга қаратилган қонунлар ва қоидаларга оид ҳуқуқий маълумотларни топиш мумкин. Саломатга кунига бир неча ўнлаб хабарлар келади, уларда тушунтириш, йўналтириш, турли давлат идоралари вакиллари билан боғланиш сўралади. Ярим тунгача мулоқот қилиш керак бўлса ҳам, уларнинг ҳеч бирини эътиборсиз қолдирмайди.

– Саломат бировнинг дардини ўзидан ўтказади, чунки ўзи ҳам кўп нарсани бошидан кечирган. Ўғлимиз ҳеч қачон умидини узмасди, мабодо биз таслим бўлсак-да, бизга далда берар, ҳазиллашарди– қийинчиликлар ўткинчи ҳодиса эканини таъкидларди, – дейди Йўлдош Аметович. – Агар йўлдан уч киши ортга қайтса ҳам, Саломат олға юришда давом этарди. Бу унга ҳаётида кўп марта ёрдам берди.

Саломат оилани инсон учун энг муҳим қадрият деб билади. У меҳр ва ғамхўрликда улғайиб, унга ишониб, эзгу мақсадларига яқинлашишига ёрдам берган оиласи ва дўстларидан миннатдор.

Видео: YouTube

Манба: PLOV PRESS